Osteopatia pedriatryczna

Dziecko nie jest miniaturowym dorosłym i z tego powodu wymaga zupełnie innego podejścia. Nie będzie nadużyciem, jeżeli stwierdzimy, że początki osteopatii związane są z osobistą tragedią A. T. Stilla (twórcy osteopatii) dotyczącą jego dzieci oraz pierwszymi próbami leczenia małych pacjentów. Wspomniana tragedia dotyczyła śmierci trojga dzieci A.T. Stilla w wyniku epidemii zapalenia opon mózgowych. Wówczas jako ojciec i przedstawiciel medycyny swoich czasów, patrząc na śmierć swoich najbliższych, zwątpił w dostępne wtedy leczenie farmakologiczne i zwrócił się ku dogłębnym studiom anatomicznym, aby odnaleźć siłę witalną tkwiącą w każdym organizmie i pozwalającą uchronić się przed chorobą lub przejść ją bez szwanku.
Pierwsze próby leczenia dzieci przekazane zostały w pismach Stilla, któremu dzięki oddziaływaniu osteopatycznemu udało się wyleczyć młodych pacjentów z czerwonki, która w jego czasach właściwie bez wyjątku kończyła się niechybną śmiercią. Dzisiaj medycyna poczyniła wprawdzie olbrzymie postępy i osteopatia straciła na znaczeniu w odniesieniu do leczenia chorób infekcyjnych, jednakże radzi ona sobie dobrze z problemami pediatrycznymi, w stosunku do których akademickie sposoby postępowania nie sprawdzają się. Są to bowiem często zaburzenia i dysfunkcje natury mechanicznej, niepodlegające leczeniu farmakologicznemu i w związku z tym niebędące domeną medycyny allopatycznej. Poniżej zaprezentowaliśmy jedynie skromny wybór sytuacji, w których osteopatia jest skuteczna w niesieniu pomocy dzieciom.

Niemowlęta tuż po urodzeniu często doświadczają problemów ze ssaniem, co powoduje ich ciągły płacz, problemy z właściwym przybieraniem na wadze i frustracje młodych mam obawiających się o zdrowie swoich dzieci. W konsekwencji często prowadzi to do zaniechania karmienia piersią. Zazwyczaj decyzja taka nie jest konieczna, a po interwencji osteopatycznej dziecko zaczyna prawidłowo ssać. Często przyczyną problemów ze ssaniem jest dysfunkcja podstawy czaszki związana z porodem. To właśnie w tym miejscu wychodzi nerw czaszkowy zwany językowo-gardłowym, który – jak sama nazwa wskazuje – współodpowiedzialny jest za funkcje języka i ssania. Jeżeli nie może on optymalnie zaopatrywać mięśni języka i gardła, dziecko nie jest w stanie optymalnie realizować odruchu ssania, co pociąga za sobą wszystkie wymienione powyżej konsekwencje.
Niemowlęta bardzo często cierpią na problemy trawienne i bolesne kolki. Zmiana diety nie zawsze przynosi pożądane rezultaty. Również i w tym przypadku często przyczyną jest uraz okołoporodowy głowy, o który nietrudno, biorąc pod uwagę mechanikę porodu. U podstawy czaszki wychodzi z niej nerw błędny, który zaopatruje większość narządów wewnętrznych w tym jelita. Kiedy nie funkcjonuje on prawidłowo, mogą pojawiać się problemy trawienne i kolki wczesnodziecięce. Z tego powodu wartościowe jest przeprowadzenie badania i ewentualnej terapii osteopatycznej u małego dziecka, która pomaga zapewnić mu optymalny rozwój.
Z tego samego miejsca czaszkę opuszcza inny nerw zwany dodatkowym, który odpowiedzialny jest za mięśnie obracające głowę. W przypadku dysfunkcji wspomnianego nerwu może wystąpić kręcz szyi, asymetria położenia głowy, a w konsekwencji asymetria wzroku, asymetria układu równowagi i asymetria rozwoju reszty ciała, która być może w przyszłości doprowadzi do rozwoju skoliozy. Aczkolwiek opisany rozwój wydarzeń nie jest oczywisty i nie musi być tak dramatyczny, warto zadbać o usunięcie dysfunkcji, aby ułatwić dziecku optymalny rozwój.

Dzieci często przychodzą na świat z deformacją czaszki zwaną plagiocefalią. Może ona ulegać pogłębieniu w wyniku układania dziecka na plecach. Poza kwestią estetyczną utrwalona plagiocefalia może mieć w pewnym stopniu negatywny wpływ na rozwój dziecka, szczególnie – jak się wydaje – w sferze psychicznej i psychomotorycznej. Głowa dziecka jest bardzo elastyczna i z tego powodu stosunkowo łatwo daje się modelować. Istnieje duża szansa, że oddziaływanie osteopatyczne pomoże w usunięciu plagiocefalii funkcjonalnej.

Proporcje czaszki małego dziecka są inne niż u osoby dorosłej. Powoduje to, że przewód słuchowy i trąbka słuchowa ustawione są pod innym kątem. Utrudnia to odprowadzenie wydzieliny ucha i ułatwia szerzenie się infekcji. Z tego powodu dzieci mają skłonność do częstego zapadania na infekcje ucha, które nierzadko mogą kończyć się perforacją błony bębenkowej lub koniecznością założenia drenu. Zastosowanie osteopatii czaszkowej odbarcza kości skroniowe i pozwala na uniknięcie częstych chorób ucha lub łagodzi ich przebieg.
Z biegiem czasu, w miarę wykształcania się zatok przynosowych, mają one tendencję do ulegania stanom zapalnym. Uważa się, że w takiej sytuacji duże znaczenie ma dieta, mogąca sprzyjać odkładaniu się śluzu i działać prozapalnie. Równie ważne jest zadbanie o właściwy drenaż zatok, w czym znakomicie sprawdzają się techniki osteopatii czaszkowo-krzyżowej. Są one również niezwykle przydatne przy problemach z żuchwą i zgryzem oraz w pewnych łagodnych postaciach zeza.

Również drogi oddechowe dziecka mają inne proporcje niż u osoby dorosłej. Są one krótsze, w wyniku czego łatwiej dochodzi do szerzenia się infekcji. Zjawisku temu sprzyja także niedojrzały układ odpornościowy dziecka, który dopiero uczy się rozpoznawać i zwalczać czynniki chorobotwórcze. Osteopatia dysponuje łagodnymi metodami manualnymi stymulacji układu limfatycznego (odpornościowego), dzięki czemu łatwiej jest zapobiegać infekcjom górnych dróg oddechowych lub zwalczać je, gdy już wystąpią. Osteopatia pomaga również usprawnić pracę przepony i innych mięśni i stawów, dzięki czemu ułatwione zostaje oddychanie. Poprzez pracę na wegetatywnym układzie nerwowym można odruchowo próbować wpłynąć na oskrzela, co może wywierać pozytywny wpływ nawet w tak ciężkich przypadkach jak astma.