Osteopatia psychosomatyczna i somatopsychiczna

Przyjście dziecka na świat, choćby było ono najbardziej wyczekiwane i upragnione, jest rodzajem traumy. Ma ona charakter fizyczny ze względu na całkowitą zmianę warunków funkcjonowania i konieczność dostosowania się do nich wszystkich układów organizmu oraz psychiczny, kiedy podczas porodu często dochodzi do sytuacji groźnych, a więź z matką i otoczeniem zmienia się diametralnie. Następstwa traumy okołoporodowej często tkwią głęboko w nas także w wieku dorosłym, determinując nasz sposób postępowania, lęki, predyspozycje, a nawet pewne choroby, na które zapadamy. Osteopatia stworzyła wiele metod pracy z traumą okołoporodową. Często sprowadzają się one do przejścia w bezpiecznych, terapeutycznych warunkach jeszcze raz przez ten proces, dzięki czemu możliwe jest domknięcie niedokończonych kwestii, które mogą hamować nasz rozwój i poczucie spełnienia. Terapeuta odczytuje z ciała napięcia o bardzo starym rodowodzie i wchodząc z nimi w kontakt, uzyskuje pewien dostęp do historii pacjenta. Następnie towarzyszy pacjentowi poprzez kontakt manualny, emocjonalny i mentalny w przejściu przez różne wydarzenia. Wykorzystuje w tym celu obrazy i metafory oraz fizyczny kontakt terapeutyczny. Taki rodzaj pracy został zaproponowany między innymi przez Sutherlanda i Kerna.
Istnieją również inne podejścia, takie jak osteopatia biodynamiczna i morfodynamiczna, które po części mogą wykorzystywać pracę z traumą urodzeniową.

Stres jest reakcją organizmu, która bardzo wyraźnie pokazuje zależności pomiędzy strefą psychiczną i fizyczną. Zazwyczaj odczuwalna emocja, np. poczucie zagrożenia, powoduje uruchomienie kaskady reakcji fizjologicznych mających na celu utrzymanie nas przy życiu. Przygotowuje ona organizm do „walki lub ucieczki”. Zachodzące w organizmie procesy mają charakter adaptacyjny, jeżeli występują krótkotrwałe. Gdy reakcje nabierają charakteru chronicznego, szkodzą one pacjentom. Mogą nawet doprowadzać do tak poważnych następstw jak fibromialgia, zespół przewlekłego zmęczenia lub zespół wypalenia (burn-out). Przejawem rozregulowania układu nerwowego i hormonalnego mogą być także zaparcia na przemian z biegunkami, zaburzenia snu (problemy z zasypianiem, przesypianiem nocy, budzenie się z poczuciem zmęczenia), zaburzenia potliwości (nadmierne pocenie się), nieokreślone, wędrujące bóle, osłabiona odporność itp. Osteopatia rozumie zależności pomiędzy psychiką a sferą cielesną. Posiada techniki oddziałujące na ośrodkowy układ nerwowy, autonomiczny układ nerwowy i układ hormonalny, dzięki czemu na poziomie funkcjonalnym (fizjologicznym) i strukturalnym (anatomicznym) stara się przywrócić równowagę w funkcjonowaniu tzw. osi stresu. Z tego powodu osteopatia – wraz z innymi formami terapii – odgrywa istotną komplementarną rolę w pracy ze stresem.

Nasze ciało oddziałuje na poczucie dobrostanu psychicznego. Wiadomo na przykład, że bakterie jelitowe wytwarzają znaczną część serotoniny, która potocznie nazywana jest hormonem szczęścia. Od niedawna zwraca się również uwagę, że nerw błędny (główny nerw przywspółczulny naszego organizmu) nie tylko dostarcza informacje i polecenia z mózgu do narządów wewnętrznych, lecz w jeszcze większym stopniu zbiera je z organów, do których dociera, i przewodzi w kierunku ośrodkowego układu nerwowego. Oznacza to, że „chore” jelita mogą być przyczyną problemów na poziomie psychiki, np. depresji. Poza adekwatną korekcją żywieniową warto zadbać o osteopatyczną terapię narządów wewnętrznych w celu zapewnienia naszej florze bakteryjnej optymalnego środowiska rozwoju.
Po grecku przepona to „phren”. Człon ten odnajdujemy między innymi w takich nazwach jak schizofrenia. Wskazuje to na dostrzeganą przez nestorów medycyny zależność pomiędzy przeponą a sferą psychiczną. Aczkolwiek trudno jest udowodnić jakikolwiek związek pomiędzy przeponą a schizofrenią, oddychanie – jego sposób i ilość wdychanego i wydychanego powietrza – ma bezpośredni wpływ na funkcjonowanie psychiki. Przepona jest mięśniem, który bodajże najbardziej reaguje na traumy i problemy psychiczne, kumulując w sobie napięcia. Adekwatna praca osteopatyczna z przeponą pozwala pozbyć się napięć i przywrócić właściwą fizjologię oddychania, zapewniającą optymalny dostęp tlenu dla sprawnego funkcjonowania mózgu, narządów wewnętrznych i wszystkich tkanek organizmu.