Osteopatia układu kostno – mięśniowego

Osteopatia układu mięśniowo – stawowego znana jest również jako osteopatia strukturalna albo parietalna. Stanowi ona tak zwany pierwszy filar osteopatii i w związku z tym często utożsamiana jest z samą osteopatią. Prawdą jest bowiem, że większość pacjentów zjawiających się po raz pierwszy w gabinecie osteopatycznym przychodzi z dolegliwościami bólowymi kręgosłupa, mięśni i stawów.
W największym uproszczeniu osteopatia strukturalna jest dziedziną leczenia manualnego stosowaną w przypadku dolegliwości mięśniowo-szkieletowych. Osteopatia parietalna znakomicie sprawdza się w usuwaniu dolegliwości stawów obwodowych powstałych w wyniku urazu (np. po skręceniu kostki, uszkodzeniu kolana, czy też po wybiciu barku). Ze względu na holistyczne podejście do problemu i niezwykle szeroką gamę technik możliwe jest usunięcie bólu i ograniczeń ruchowych w stanie ostrym i znaczne przyspieszenie procesu rekonwalescencji.

Za pomocą osteopatii strukturalnej bardzo skutecznie poddają się leczeniu ostre bóle kręgosłupa. Należą do nich sytuacje zwane potocznie zablokowaniem, rwą kulszową lub ramienną, czy też tak zwany ostry dysk, jeżeli nie występują przeciwskazania do leczenia manualnego. Na szczęście dzięki skrupulatnemu badaniu i różnorodnym technikom leczniczym w zdecydowanej większości przypadków możliwe jest dobranie postępowania, co do którego nie występują w danej sytuacji żadne przeciwskazania zdrowotne. Ostre zablokowanie kręgosłupa szyjnego, niezwykle bolesne podwichnięcie żeber, zablokowanie kręgosłupa lędźwiowego, czy też tak zwany „wybity dysk” to jedynie nieliczne z wielu dolegliwości, które zazwyczaj znakomicie reagują na leczenie osteopatyczne. Aczkolwiek osteopatia parietalna to nie to samo, co „kręgarstwo”, a osteopata nie jest tożsamy z kręgarzem, należy przyznać, że osteopatia w początkach swojego rozwoju bardzo dużo zaczerpnęła z tej formy „nastawiania kręgów”. Nie tylko jednak zaczerpnęła, lecz również udoskonaliła, oparła na nowoczesnej wiedzy medycznej i wypracowała wiele alternatywnych metod postępowania, które są absolutnie bezpieczne i nie traumatyzują pacjenta.

Szczególnym atutem osteopatii strukturalnej jest możliwość leczenia stanów przewlekłych. Pacjenci zgłaszający się do osteopaty często cierpią od lat na bóle barków, łokci, nadgarstków, bioder, kolan i stóp, które pomimo usilnie podejmowanych prób leczenia nie ustępują w ogóle lub mają tendencję do nawracania. Kluczem sukcesu osteopatii strukturalnej jest odnajdywanie rzeczywistej przyczyny problemu pacjenta.
W przypadku dolegliwości przewlekłych, których nie usunęła zwyczajowa terapia, bardzo rzadko problem ma charakter lokalny. W uproszczeniu oznacza to, że przyczyną bólu barku lub kolana nie musi być bark lub kolano, lecz może nią być odległa część ciała. Klasycznym przykładem mogą być bóle prawego barku związane z problemami wątroby, bóle lewego barku związane z problemami z żołądkiem, bóle kolan pochodzące być może z problemów z nerkami. Przyczyną takiego stanu rzeczy jest tak zwany ból rzutowany, inaczej określany mianem bólu przeniesionego. Innym przykładem może być „cieśń nadgarstka” lub drętwienie rąk, których przyczyną mogą być problemy związane z kręgosłupem szyjnym, żebrami lub mięśniami klatki piersiowej. Sztuka osteopatyczna polega na znajomości powiązań pomiędzy poszczególnymi obszarami ciała i postawieniu prawidłowego rozpoznania, które jest warunkiem niezbędnym skutecznego leczenia. Znając te zależności i umiejętnie je lecząc, często można uniknąć zabiegów operacyjnych (np. artroskopii) i przyjmowania środków przeciwbólowych i przeciwzapalnych, które nierzadko wywołują istotne działania niepożądane i jedynie maskują rzeczywisty problem.

Podobna sytuacja ma miejsce w przypadku przewlekłych lub nawrotowych bólów kręgosłupa. Tak zwane „korzonki”, „wypadnięty dysk” (przepuklina krążka międzykręgowego), „zmiany zwyrodnieniowe” to tylko nazwy, za którymi niewiele się kryje. Należy pamiętać, że zmiany zwyrodnieniowe (artroza) są typowym procesem związanym z wiekiem i nie powinny być przyczyną bólu.
Podobnie wypukliny kręgosłupa występują powszechnie u osób, które całkowicie nie zdają sobie sprawy z ich istnienia, ponieważ nie powodują one u nich dyskomfortu. Oczywiście poważne przepukliny krążków międzykręgowych też są możliwe, jednakże są one zdecydowanie rzadszą przyczyną bólu niż się powszechnie uważa. Ich uwidocznienie w diagnostyce obrazowej (np. w rezonansie magnetycznym) nie powinno być jednoznaczne z przypisaniem im odpowiedzialności za dolegliwości pacjenta.

Uważa się, że ponad 80% bólów kręgosłupa ma charakter niespecyficzny, to znaczy, że nie można im przypisać przyczyny widocznej na rentgenie, tomografie komputerowym lub rezonansie. Utarło się słuszne powiedzenie, że nie należy leczyć kliszy rentgenowskiej lecz pacjenta. Z tego powodu tak niezwykle istotna jest skrupulatna diagnostyka i adekwatnie dobrana terapia. Może się bowiem okazać, że przyczyną bólu kręgosłupa są problemy z jelitami, dawno temu skręcony staw skokowy, zaburzenia biomechaniki kolana po dawno przebytym urazie, napięta przepona itd.
Różnicowanie pomiędzy wieloma możliwymi przyczynami wymaga dużej wiedzy i doświadczenia. Nierzadko zdarza się, że przyczyną bólu stawów są organy wewnętrzne. Dzięki holistycznemu podejściu osteopatycznemu możliwa jest także praca z tego rodzaju złożonymi przypadkami. (Więcej informacji można odnaleźć w części poświęconej osteopatii wisceralnej i czaszkowej.)