Przygotowanie do wizyty
DEFINICJA OSTEOPATII
Osteopatia jest holistyczną metodą manualnego leczenia pacjenta za pomocą środków niefarmakologicznych. Odwołuje się ona do zasobów zdrowotnych pacjenta. Aby tego dokonać, wykorzystuje diagnozę zgodnie z pięcioma modelami osteopatycznymi: posturalno-biomechanicznym, neurologicznym, oddechowo-krążeniowym, metabolicznym i behawioralnym.
Poprawne zrozumienie przedstawionej powyżej definicji pozwala właściwie przygotować się do wizyty u osteopaty i daje informacje, jak może ona przebiegać i czego można się po niej spodziewać.
STRÓJ
Na wizytę dobrze jest przyjść w luźnym, wygodnym stroju, zakładając bieliznę, która nie będzie krępowała pacjenta, gdy zostanie poproszony o rozebranie się. Osteopatia nawet w przypadku problemu lokalnego zajmuje się całym pacjentem. Źródłem informacji o pacjencie – poza dokładnym wywiadem, który zostanie jeszcze omówiony – jest jego ciało. Dlatego, przychodząc do gabinetu osteopatycznego, należy oczekiwać prośby o rozebranie się do bielizny. Jeżeli taka sytuacja jest bardzo krępująca, dopuszczalne jest pozostanie w krótkich, luźnych spodenkach oraz T-shircie. Taki strój jest konieczny do właściwej oceny całej postury oraz zmian tkankowych, mogących świadczyć o toczących się procesach chorobowych.
WYNIKI BADAŃ
Z technicznego punktu widzenia na wizytę warto przynieść posiadane wyniki badań obrazowych i laboratoryjnych. Nie są one konieczne, jednak czasami mogą być przydatne. Warto również mieć przy sobie nie tylko opisy lekarskie, lecz przede wszystkim wydruki klisz, rezonansu magnetycznego, USG czy tomografii komputerowej. Nie należy się zniechęcać, jeżeli osteopata nie poświęci im zbyt dużo uwagi. Polega on bowiem głównie na swoim własnym bardzo dokładnym i odzwierciedlającym problem badaniu osteopatycznym. Badania medyczne są niezwykle istotne, jednakże w gabinecie osteopatycznym mają one drugorzędne znaczenie, jeżeli poważne patologie zostały już wykluczone przez lekarza.
CZY TRZEBA BYĆ NA CZCZO?
Zazwyczaj nie ma potrzeby specjalnego przygotowania się do wizyty. Nie trzeba być na czczo, tym niemniej nie jest wskazane spożycie zbyt obfitego posiłku przed samą wizytą. Bardzo często dokonuje się bowiem oceny i terapii w obrębie jamy brzusznej, a pełny żołądek może utrudnić badanie i uczynić je bardziej nieprzyjemnym.
NA POCZĄTEK – DOKŁADNY WYWIAD
Wizyta rozpoczyna się od szczegółowego wywiadu. Poza danymi personalnymi pojawiają się w nim elementy, które mogą być niezrozumiałe dla pacjenta i nie są charakterystyczne dla wywiadu lekarskiego. Takimi kwestiami są przykładowo pytania o przebieg ciąży i własnego porodu (np. ułożenia płodu, rodzaju porodu: naturalny, cięcie cesarskie, kleszcze, próżnociąg…, komplikacji okołoporodowych i poporodowych). Czasami ten wczesny okres życia w znacznym stopniu kształtuje nasze zdrowie i ewentualne predyspozycje chorobowe. Warto więc zasięgnąć na ten temat informacji. Jeżeli ich nie znamy, zubaża to wprawdzie wywiad, jednak nie stanowi znacznego problemu. W dalszej części uzyskiwania informacji pojawiają się pytania dotyczące wszystkich układów. Nie należy się więc dziwić, jeżeli w przypadku bólów łokcia osteopata zapyta przykładowo o przewlekłe choroby płuc, którym towarzyszył kaszel. Pytania takie są bardzo zasadne i wynikają z dogłębnego zrozumienia anatomii i fizjologii.
BADANIE DIAGNOSTYCZNE
Po zebraniu wywiadu rozpoczyna się badanie pacjenta. Jego pierwszą częścią jest dokładne oglądanie postury i powłok skórnych. Już w tym momencie mogą być wykonywane poszczególne testy z zakresu medycyny ogólnej – np. neurologii. Następnie zazwyczaj przeprowadzane jest ogólne badanie osteopatyczne, dające pogląd odnośnie najistotniejszych obszarów ciała. W żargonie osteopatycznym badanie to nazywa się testem nasłuchu oraz testem Zinka. W jego przebiegu osteopata układa rękę na głowie pacjenta i prosi go o zamknięcie oczu. W innej sytuacji sprawdza tzw. obszary przejściowe: czaszkę, przejście szyjno-piersiowe, piersiowo-lędźwiowe i miednicę. Badanie jest całkowicie bezbolesne i nie wymaga od pacjenta żadnej aktywności.
Zazwyczaj następnie badaniu poddaje się ruchy czynne i bierne problematycznego obszaru. Główną częścią badania jest palpacja tkanek, czyli ich ocena manualna. Dotyczy ona problematycznego obszaru oraz bardzo często narządów jamy brzusznej i klatki piersiowej. Nierzadko ocenia się również tzw. układ czaszkowy. Jest to bardzo delikatne badanie w obszarze głowy, pozwalające wysnuć wnioski o ogólnej witalności pacjenta.
TERAPIA
Po przeprowadzeniu diagnostyki przystępuje się do terapii. Osteopata wykonuje techniki najbardziej adekwatne do problemu i stanu pacjenta. Większość z nich jest zupełnie bezbolesna, jedynie czasami może wiązać się z niewielkim dyskomfortem. Jeżeli konieczne będzie zastosowanie bardziej bolesnych technik, osteopata ma obowiązek poinformować o tym pacjenta i uzyskać od niego zgodę. W trakcie całej terapii osteopata stara się tłumaczyć podejmowane przez siebie kroki, a pacjent zawsze ma prawo do zadawania pytań i niewyrażenia zgody na pewien sposób postępowania lub w odniesieniu do konkretnej techniki terapeutycznej.
ZALECENIA
Na zakończenie wizyty osteopata może udzielić pewnych zaleceń (np. żywieniowych) lub zasugerować wykonywanie określonych ćwiczeń. Postępowanie zgodnie z zaleceniami jest częścią terapii i należy się do nich stosować.
CZAS TRWANIA WIZYTY I ICH CZĘSTOTLIWOŚĆ
Czas trwania poszczególnych wizyt może być różny. Zazwyczaj pierwsza trwa dłużej ze względu na konieczność zebranie szczegółowego wywiadu i wykonania całościowego badania. Kolejne wizyty mogą być zdecydowanie krótsze, co nie oznacza, że są one mniej efektywne. Wręcz przeciwnie, zbyt długa wizyta i wykonanie zbyt wielu technik może doprowadzić do przestymulowania pacjenta i chwilowego pogorszenia jego stanu. Techniki osteopatyczne, pomimo swojej delikatności, mają wielką moc oddziaływania. Są one bodźcami, na które ciało musi mieć szansę zareagować. Czasami taka reakcja jest bardzo silna i przez jeden lub dwa dni możemy czuć się gorzej. Zazwyczaj oznacza to uruchomienie mechanizmów leczenia organizmu. Tym niemniej reakcja taka nie powinna utrzymywać się dłużej niż wspomniane dwa (trzy) dni.
Ze względu na dużą siłę bodźców terapeutycznych stosowanych w osteopatii częstotliwość wizyt nie jest zazwyczaj zbyt duża. Zwykle nie przekracza ona jednej wizyty w tygodniu. Wraz z poprawą stanu zdrowia wizyty odbywają się raz na trzy tygodnie lub raz na miesiąc, a następnie sukcesywnie coraz rzadziej.